Qúy khách hàng lưu ý: Stavian Industrial Metal chỉ áp dụng mức chiết khấu cho các đơn hàng lớn: thép từ 200 tấn, nhôm từ 100 tấn, đồng và kẽm từ 50 tấn trở lên.
Đóng tàu vỏ thép là một quy trình công nghiệp đòi hỏi kỹ thuật cao và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều giai đoạn khác nhau. Với vai trò thiết yếu trong ngành vận tải biển và khai thác thủy sản, nhu cầu tìm hiểu rõ về các bước đóng tàu vỏ thép ngày càng gia tăng. Từ khâu thiết kế, chọn vật liệu đến quy trình lắp ráp và hạ thủy, mỗi bước đều yêu cầu độ chính xác tuyệt đối để đảm bảo hiệu suất vận hành và độ an toàn cho tàu. Vậy quá trình này gồm những công đoạn nào và cần lưu ý điều gì để tạo ra một con tàu vừa bền chắc vừa đạt chuẩn kỹ thuật?
Trong các bước đóng tàu vỏ thép, giai đoạn thiết kế là bước nền móng quan trọng nhất, quyết định toàn bộ hiệu quả sử dụng, khả năng vận hành và tuổi thọ của tàu. Thiết kế không chỉ đơn thuần là bản vẽ, mà còn là kết quả của một quá trình khảo sát, tính toán và mô phỏng kỹ lưỡng.
Các kỹ sư sẽ bắt đầu bằng việc khảo sát nhu cầu sử dụng tàu: mục đích đánh bắt, vận chuyển hay du lịch, số lượng thủy thủ đoàn, sức chở, phạm vi hoạt động,…
Phân tích điều kiện môi trường hoạt động: độ sâu luồng lạch, thời tiết vùng biển, khả năng chịu sóng gió.
Lên bản vẽ kỹ thuật chi tiết: hệ thống thân tàu, buồng máy, khoang hàng, hệ thống điện và điều khiển.
Áp dụng phần mềm thiết kế 3D và công nghệ mô phỏng thủy lực để đánh giá tính ổn định và hiệu suất di chuyển.
Một thiết kế chuẩn xác không chỉ giúp giảm chi phí đóng tàu mà còn tối ưu khả năng vận hành và tiết kiệm nhiên liệu về lâu dài. Vậy yếu tố nào khiến một bản thiết kế được coi là đạt chuẩn quốc tế?
Thép dùng trong đóng tàu phải là thép chuyên dụng có khả năng chịu lực cao, chống ăn mòn và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như ASTM A131 hoặc JIS G3106. Đây là một trong những phần quan trọng nhất trong các bước đóng tàu vỏ thép, vì chất lượng vật liệu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và độ an toàn của tàu.
Thép thường được sử dụng là loại thép cacbon trung bình, có khả năng hàn tốt và độ bền kéo cao.
Bề mặt thép sau khi gia công sẽ được xử lý bằng phun cát hoặc phun bi để loại bỏ tạp chất, tăng độ bám dính của sơn phủ.
Lớp sơn chống ăn mòn được phủ nhiều lớp, bao gồm sơn lót epoxy, sơn phủ polyurethane và sơn chống hà để ngăn ngừa sự xâm nhập của nước biển và sinh vật biển.
Hiệu quả bảo vệ của lớp phủ phụ thuộc vào kỹ thuật thi công và điều kiện môi trường, vậy nên cần quy trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ trong suốt quá trình thực hiện.
Giai đoạn gia công vỏ tàu là lúc bản thiết kế được hiện thực hóa thông qua việc cắt, uốn và hàn các tấm thép thành từng khối kết cấu. Đây là phần chiếm tỷ trọng lớn nhất về khối lượng và thời gian trong toàn bộ quá trình.
Tấm thép được cắt bằng máy CNC hoặc laser, đảm bảo độ chính xác đến từng milimet.
Uốn cong các phần cong của thân tàu bằng máy cán hình hoặc phương pháp nung nóng.
Hàn các khối thép thành từng module (block) như khoang chứa, buồng máy, đáy tàu,…
Lắp ráp từng module theo cấu trúc tổng thể đã thiết kế, sử dụng cần trục và hệ thống căn chỉnh tự động.
Sau khi hoàn thiện, toàn bộ thân tàu sẽ được kiểm tra bằng phương pháp siêu âm hoặc từ tính để phát hiện mối hàn lỗi. Nhưng liệu chỉ cần lắp ráp chắc chắn là đủ để tàu hoạt động ổn định trên biển?
Khi cấu trúc thân tàu đã hoàn chỉnh, công đoạn tiếp theo trong các bước đóng tàu vỏ thép là lắp đặt hệ thống động lực, hệ thống điều khiển và các thiết bị phụ trợ.
Hệ thống động cơ chính được đặt vào buồng máy, gắn liền với trục chân vịt qua hệ thống truyền động.
Hệ thống điện được triển khai song song, đảm bảo cấp điện cho cabin, thiết bị định vị, thông tin liên lạc và chiếu sáng.
Các hệ thống ống dẫn dầu, dẫn nước, điều hòa không khí cũng được lắp đặt dựa trên sơ đồ kỹ thuật đã có.
Phần nội thất được hoàn thiện theo tiêu chuẩn tiện nghi và an toàn: phòng lái, buồng thuyền trưởng, phòng ăn, khoang ngủ cho thủy thủ.
Mỗi chi tiết dù nhỏ cũng phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn hàng hải quốc tế như SOLAS hay IMO. Liệu còn yếu tố nào cần được kiểm tra trước khi đưa tàu ra biển?
Trước khi một con tàu vỏ thép chính thức được bàn giao, nó phải trải qua hàng loạt kiểm định kỹ thuật nghiêm ngặt nhằm đảm bảo khả năng hoạt động trong điều kiện thực tế.
Kiểm tra kín nước các khoang tàu bằng cách bơm đầy và quan sát hiện tượng rò rỉ.
Thử nghiệm tải trọng và cân bằng tàu bằng mô hình phân bố trọng lượng thực tế.
Chạy thử động cơ ở nhiều chế độ, đánh giá khả năng tăng tốc, dừng tàu và tiêu hao nhiên liệu.
Thử nghiệm trên biển (sea trial) bao gồm quay vòng, đi lùi, cập cảng và vận hành trong điều kiện sóng lớn.
Kết quả thử nghiệm sẽ được lập thành báo cáo chi tiết và đánh giá bởi cơ quan đăng kiểm như VR (Việt Nam Register), ABS (American Bureau of Shipping) hoặc Lloyd’s Register. Liệu quy trình kiểm định này có ảnh hưởng gì đến thời gian và chi phí đóng tàu không?
Sau khi hoàn tất kiểm định và thử nghiệm trên biển, giai đoạn tiếp theo trong các bước đóng tàu vỏ thép là hạ thủy – quá trình chuyển tàu từ ụ khô xuống nước biển. Đây là bước đánh dấu sự chuyển đổi từ giai đoạn thi công sang vận hành thử nghiệm trong môi trường thực tế.
Tàu thường được đặt trên bệ trượt và di chuyển xuống nước bằng phương pháp trượt nghiêng (side launching) hoặc trượt dọc (end launching) tùy vào kết cấu bến cảng.
Trong một số trường hợp hiện đại hơn, sử dụng cần cẩu chuyên dụng hoặc sà lan hạ thủy nếu không gian bị giới hạn.
Khi tàu tiếp xúc với nước, các hệ thống đo áp suất, phao cân bằng và cảm biến được kích hoạt để theo dõi các chỉ số vận hành ban đầu.
Giai đoạn này cần được thực hiện hết sức cẩn trọng bởi chỉ một sai sót nhỏ trong quá trình hạ thủy cũng có thể gây hư hỏng cấu trúc tàu hoặc thiết bị bên trong. Vậy làm sao để hạn chế tối đa rủi ro trong thời điểm nhạy cảm này?
Một con tàu vỏ thép sau khi được hạ thủy và chạy thử vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng nếu đội ngũ vận hành không được đào tạo bài bản. Do đó, các đơn vị đóng tàu thường tổ chức đào tạo và chuyển giao công nghệ như một phần không thể thiếu trong quá trình bàn giao.
Kỹ sư nhà máy sẽ hướng dẫn đội ngũ thuyền viên vận hành hệ thống động cơ, định vị, thông tin liên lạc và xử lý sự cố khẩn cấp.
Cung cấp tài liệu kỹ thuật chi tiết và hướng dẫn bảo trì định kỳ cho từng thiết bị.
Thiết lập các quy trình vận hành chuẩn (SOP) để đảm bảo tuân thủ an toàn hàng hải và hiệu quả kinh tế khi vận hành tàu.
Việc hiểu rõ cách sử dụng và duy trì hệ thống tàu sẽ giúp kéo dài tuổi thọ phương tiện và giảm thiểu nguy cơ hỏng hóc đột ngột. Liệu doanh nghiệp có thể tự đào tạo nhân lực nội bộ hay cần phụ thuộc hoàn toàn vào nhà máy đóng tàu?
Sau khi bàn giao và đưa vào khai thác, công tác bảo trì đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hiệu suất và độ bền của tàu vỏ thép. Đây là bước cuối cùng nhưng có ảnh hưởng dài hạn nhất trong các bước đóng tàu vỏ thép.
Kiểm tra định kỳ vỏ tàu nhằm phát hiện vết nứt, rỉ sét hoặc ăn mòn do nước biển và sinh vật biển.
Bảo dưỡng hệ thống động cơ theo chu kỳ khuyến cáo của nhà sản xuất: thay dầu, vệ sinh lọc gió, kiểm tra trục truyền động,…
Thực hiện chống hà và sơn phủ lại sau mỗi 18–24 tháng để tăng khả năng kháng ăn mòn.
Ghi chép nhật ký vận hành và các chỉ số bất thường để dễ dàng truy xuất khi sự cố xảy ra.
Nhiều đơn vị khai thác tàu cá hiện nay vẫn chưa thực hiện đầy đủ các quy trình bảo trì này, dẫn đến tuổi thọ tàu giảm chỉ còn 10–12 năm thay vì 20–25 năm như thiết kế. Có giải pháp nào giúp tối ưu bảo trì mà vẫn tiết kiệm chi phí?
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, ngành đóng tàu cũng đang dần ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại nhằm rút ngắn thời gian thi công, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Ứng dụng robot hàn tự động trong lắp ráp giúp tăng độ chính xác và giảm rủi ro lao động.
Phần mềm thiết kế tích hợp mô phỏng CFD (Computational Fluid Dynamics) cho phép tối ưu hóa hình dáng tàu theo môi trường biển thực tế.
Công nghệ in 3D kim loại được thử nghiệm để chế tạo các bộ phận nhỏ như chân vịt, trục động cơ,…
Hệ thống giám sát từ xa IoT giúp chủ tàu theo dõi hiệu suất, mức nhiên liệu và phát hiện sớm lỗi vận hành.
Việc ứng dụng công nghệ không chỉ dành cho các nhà máy lớn mà đang dần phổ biến tại các xưởng đóng tàu vừa và nhỏ ở Việt Nam. Liệu xu hướng số hóa này có thay đổi hoàn toàn bộ mặt ngành công nghiệp đóng tàu trong tương lai?
Tàu vỏ thép có ưu điểm gì so với tàu vỏ gỗ hoặc composite?
Tàu vỏ thép có độ bền cao, chịu va đập tốt và dễ sửa chữa khi xảy ra sự cố. Ngoài ra, khả năng chịu tải lớn giúp tàu phù hợp cho các chuyến đi dài ngày hoặc đánh bắt xa bờ.
Thời gian hoàn thành một con tàu vỏ thép mất bao lâu?
Tùy thuộc vào quy mô và mức độ phức tạp, thời gian đóng tàu vỏ thép có thể kéo dài từ 6 đến 18 tháng.
Chi phí đóng tàu vỏ thép là bao nhiêu?
Chi phí dao động từ 5 đến 30 tỷ đồng, tùy thuộc vào kích thước tàu, thiết bị trang bị và công nghệ sử dụng.
Có cần xin giấy phép gì khi đóng tàu vỏ thép?
Cần có giấy phép thiết kế, giấy chứng nhận đăng kiểm từ cơ quan có thẩm quyền như Đăng kiểm Việt Nam (VR) trước khi hạ thủy và đưa vào sử dụng.
Tàu vỏ thép có bị ăn mòn nhanh trong môi trường biển không?
Có, nếu không được sơn phủ và bảo trì định kỳ. Tuy nhiên, với các lớp sơn chống ăn mòn và quy trình bảo trì đúng chuẩn, tàu có thể hoạt động bền bỉ trên 20 năm.
Nội dung được thực hiện bởi đội ngũ chuyên môn của Stavian Industrial Metal, với mong muốn mang lại kiến thức chuẩn xác và dễ tiếp cận cho cộng đồng trong lĩnh vực công nghiệp hàng hải và kỹ thuật biển.
Địa chỉ:
Website: https://stavianmetal.com
Email: info@stavianmetal.com
